W dzisiejszym świecie innowacje odgrywają kluczową rolę w rozwoju gospodarczym i społecznym. Przenoszenie technologii w projektach badawczo-rozwojowych (B+R) jest jednym z głównych mechanizmów, który umożliwia przekształcanie wyników badań naukowych w praktyczne zastosowania komercyjne. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, jakie znaczenie ma transfer technologii oraz jakie są najważniejsze aspekty tego procesu w kontekście projektów B+R.
Czym jest transfer technologii?
Transfer technologii to proces przenoszenia wiedzy, umiejętności, doświadczenia oraz innowacji pomiędzy różnymi podmiotami, takimi jak uniwersytety, instytuty badawcze, a także przedsiębiorstwa. Celem tego procesu jest zazwyczaj komercjalizacja wyników badań naukowych poprzez wykorzystanie ich w praktyce przemysłowej lub społecznej. Cała procedura składa się z kilku etapów indukujących się nawzajem:
Informacja promująca projekt współfinansowany z Funduszy Europejskich powinna zawierać:
- 1. Identyfikacja technologii do transferu
Pierwszym krokiem w procesie transferu technologii jest jej identyfikacja, która ma potencjał do komercjalizacji lub praktycznego zastosowania. Może to być rezultat badań naukowych, wynalazek, nowatorski proces produkcji lub inna forma innowacji. Podmiot prowadzący badania, na przykład uniwersytet lub instytut badawczy, musi ocenić potencjał rynkowy i praktyczny swoich odkryć.
- 2. Ochrona własności intelektualnej
Po zidentyfikowaniu potencjalnej technologii ważne jest zabezpieczenie jej poprzez odpowiednie środki ochrony własności intelektualnej, takie jak patenty, prawa autorskie, znaki towarowe itp. Ochrona ta zapewnia ekskluzywne prawa do wykorzystywania technologii przez określony czas, co może zwiększyć jej wartość na rynku.
- 3. Cena techniczna i ekonomiczna
Następnym etapem jest przeprowadzenie oceny technicznej i ekonomicznej technologii. Ocena ta polega na sprawdzeniu wykonalności technicznej i skuteczności technologii w praktyce. Ocena ekonomiczna zaś obejmuje analizę potencjalnych kosztów i korzyści związanych z komercjalizacją technologii, w tym prognozowanie potencjalnych przychodów i rentowności.
- 4. Poszukiwanie partnerów do transferu technologii
Po ochronie własności intelektualnej, ocenie technicznej i ekonomicznej, następnym krokiem jest znalezienie partnerów biznesowych lub instytucjonalnych zainteresowanych skorzystaniem z technologii. Mogą to być przedsiębiorstwa, fundusze inwestycyjne, instytucje rządowe etc.
- 5. Negocjacje i zawieranie umów
Po znalezieniu potencjalnych partnerów konieczne jest przeprowadzenie negocjacji warunków współpracy oraz zawarcie umów dotyczących transferu technologii. W umowach określa się przede wszystkim prawa i obowiązki obu stron, warunki finansowe, obszar współpracy oraz sposób wykorzystania technologii.
- 6. Wdrożenie technologii w praktyce
To ostatni etap procesu transferu technologii. Może on obejmować dalszy rozwój produktu lub samego procesu, testowanie na rynku, a także wsparcie techniczne dla partnerów. Wdrożenie może wymagać dostosowania technologii do konkretnych potrzeb i warunków rynkowych oraz zapewnienia odpowiedniego szkolenia i wsparcia dla użytkowników.
Wyzwania na drodze dialogu nauki z przemysłem
Współpraca między naukowcami a sektorem przemysłowym może przynosić wiele korzyści, ale również wiąże się z szeregiem wyzwań, które mogą stanowić przeszkodę dla efektywnej współpracy.
Naukowcy i przedstawiciele przemysłu często posiadają różne priorytety, cele i kultury pracy. Ci pierwsi mogą kierować się dążeniem do odkrycia nowej wiedzy bez brania pod uwagę czynnika ekonomicznego, podczas gdy przedsiębiorstwa skupiają się na osiąganiu zysku i rozwoju produktów. Różnice te mogą prowadzić do niezrozumienia i trudności w komunikacji między partnerami.
Badania naukowe często wymagają długoterminowych inwestycji czasowych i finansowych, co może kolidować z krótkoterminowymi celami biznesowymi przedsiębiorstw. Ograniczenia czasowe i kosztowe mogą stanowić przeszkodę w prowadzeniu skutecznej współpracy między naukowcami a przemysłem.
Ponadto kwestie związane z własnością intelektualną często stanowią kluczowy punkt sporów między naukowcami a przedsiębiorstwami. Umowy dotyczące współpracy muszą precyzyjnie określać prawa do wyników badań oraz sposoby ich komercjalizacji, co może być skomplikowane i czasochłonne.
Współpraca naukowo-przemysłowa często wiąże się z ryzykiem i niepewnością. Naukowcy mogą być niepewni czy ich badania znajdą praktyczne zastosowanie, podczas gdy przedsiębiorstwa mogą obawiać się inwestowania w projekty badawczo-rozwojowe, które mogą nie przynieść oczekiwanych rezultatów. Dlatego też warto szukać doświadczonych specjalistów, którzy pomogą w nawiązaniu dialogu i jego prowadzeniu, w tym dobraniu odpowiedniego konkursu i przygotowaniu wniosku o dofinansowanie prac badawczo-rozwojowych.
Relacje między nauką a biznesem wymagają silnej komunikacji i współpracy. Złe zorganizowanie na tej płaszczyźnie może prowadzić do nieporozumień, opóźnień w realizacji projektów oraz braku zaufania między partnerami.
Znaczenie transferu technologii w projektach B+R
W projektach B+R transfer technologii odgrywa kluczową rolę, ponieważ umożliwia przekształcenie teoretycznych koncepcji i wyników badań w produkty, usługi lub procesy, które mogą być wykorzystane przez społeczeństwo lub przemysł. Bez skutecznego transferu technologii innowacyjne pomysły mogą pozostać jedynie w sferze planów i wyobrażeń albo koncepcji zamkniętych w folderach komputerów, nie przynosząc realnych korzyści ekonomicznych ani społecznych.
Transfer technologii jest ważnym etapem w rozwoju innowacyjnej gospodarki z kilku powodów. Umożliwia on przeniesienie teoretycznych koncepcji i wyników badań naukowych do praktyki biznesowej. Dzięki temu innowacje mogą być wykorzystywane do tworzenia nowych produktów, usług lub procesów, które generują wartość ekonomiczną. Stąd naukowcom powinno zależeć na komercjalizacji innowacji, a przemysłowi na podejmowaniu z nimi współpracy, na przykład poprzez realizację projektów B+R, i wdrażanie nowych rozwiązań do swojej działalności.
Przenoszenie technologii pozwala bowiem firmom być na bieżąco z osiągnięciami technologicznymi. Firmy, które korzystają z zaawansowanych technologii, mogą być bardziej konkurencyjne na rynku, co przyczynia się do wzrostu gospodarczego kraju oraz umacnia pozycje na arenie międzynarodowej. Warto pamiętać, że w ramach współpracy z ośrodkami badawczymi przedsiębiorcy mogą liczyć na asystę przedwdrożeniową, wdrożeniową i akceleracyjną. Dzięki temu proces transferu, a potem etap wdrażania nowych rozwiązań, przebiega płynnie. Dodatkowo wzrost poziomu dokonywanych transferów technologii stymuluje inwestycje w badania i rozwój.
Otwarcie się przemysłu na współpracę z naukowcami, owocem której jest transfer technologii, przekłada się też na wzrost efektywności produkcji. Nowoczesne technologie często pozwalają na automatyzację procesów produkcyjnych, co prowadzi do obniżenia kosztów oraz poprawy jakości produktów, często także pomaga osiągnąć wyższy poziom energooszczędności oraz skrócić czas wytwórstwa, zwielokrotniając wydajność taśmową. Podobnie jest zresztą w przypadku tych technologii, które tyczą się usług – tu także efektem ich transferu do przemysłu jest znaczący wzrost skuteczności przy jednoczesnym zaoszczędzeniu zasobów.
Znaczący krok w stronę innowacyjnej, konkurencyjnej gospodarki
Transfer technologii może być źródłem inspiracji dla przedsiębiorców i startupów, przez co wpływa na rozwój sektora tych ostatnich. Odkrycia naukowe mogą stanowić bazę dla nowych firm, które wykorzystują te technologie w celu rozwoju innowacyjnych produktów lub usług, przyczyniając się tym samym do poprawy jakości życia poprzez wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań, głównie w obszarach takich jak opieka zdrowotna, energetyka czy ochrona środowiska.
Przezwyciężenie wyzwań w dialogu pomiędzy sektorem naukowym a przemysłem wymaga zaangażowania obu stron, jasno określonych celów i zasad współpracy oraz budowania zaufania i szacunku między partnerami. Współpraca naukowo-przemysłowa może być silnym motorem innowacji i rozwoju, jeśli zostaną odpowiednio zidentyfikowane i rozwiązane potencjalne trudności.
Nowoczesne technologie mogą natomiast przynieść korzyści społeczne, poprawiając środowisko naturalne, standardy życia ludzi i ich zdrowie. Transfer technologii jest kluczowy dla stymulowania innowacji, wzrostu gospodarczego i poprawy jakości funkcjonowania społeczeństwa. Dlatego też misją państw oraz instytucji jest promowanie i wspieranie tego procesu poprzez odpowiednie polityki, programy finansowania i wsparcie dla partnerstw między sektorem naukowym a przemysłowym.
Red. Natalia Maria Łozińska Specjalista ds. Finansowania Zewnętrznego LPW Consulting
Masz pytania, potrzebujesz wsparcia w pozyskaniu dotacji – zapraszamy, chętnie pomożemy!
Napisz e-mail: [email protected]